KİTAP İNCELEMESİ #13: GÜLÜN ADI - UMBERTO ECO
Nasıl ki Umberto Eco, yalnızca bir yazar veya düşünür diyerek kestirip atamayacağımız çok yönlü bir entelektüel ise, "Gülün Adı" romanı da, Eco'nun çok yönlülüğüyle zenginleştirdiği, çağımızın en önemli ve "sıradışı" olarak nitelendirebileceğimiz, hayranlık uyandıran bir eser.
ORTAÇAĞ POLİSİYESİ
Gülün Adı, Umberto Eco'nun 1983 senesinde yayınlanan ve filmiyle aynı tarihte, yani 1986 yılında "Can Yayınları" tarafından Türkçe'ye çevrilen, Eco'nun belki de en çok ses getiren, yerli ve yabancı pek çok önemli listede yer alma başarısı göstermiş bir başyapıt. Kitapta, William ile yardımcısı Adso'nun, bir manastırda gerçekleşen gizemli cinayetleri çözmek için verdikleri mücadeleyi görüyoruz. Bununla birlikte, Ortaçağ özgü mimari ve toplumsal betimlemelere, felsefi çıkarımlara, döneme özgü fikir çatışmalarına, kilise ile imparatorluğun erki ele geçirme mücadelelerine de tanık oluyoruz.
Bizler kitaplar için yaşıyoruz. Kargaşa ve yozlaşmanın egemen olduğu dünyada, hoş bir görev bu.
Kitabı okumaya başladıktan kısa süre sonra, yazarın eşsiz dil kullanım becerisiyle ortaya çıkardığı betimlemelerin de yardımıyla, mekanlar ve insanlar net bir şekilde gözünüzde canlanıyor. Böylece, olayları ve yerleri her ne kadar Adso'nun gözünden okuyor olsak da, kendimizi de romanın gizli bir kahramanı olarak yerleştirmemizin yolu açılıyor.
Çok bilgelikte çok acı vardır. Bilgisini arttıran, acısını da arttırır.
Umberto Eco'nun sahip olduğu çok sayıda uzmanlıktan biri de "göstergebilim". Yazarın, Gülün Adı kitabında, bu bilimden elde ettiği bilgilerden fazlasıyla yararlandığı söyleniyor. Buna örnek olarak ise kitabın adını vermek mümkün. Aslında yazar, ilk başlarda kitabın adını "Suç Manastırı" olarak tasarladığını, ardından da "Melk'li Adso" adını koymaya karar verdiğini söylüyor. Ancak, bunlardan ilki, kitabın polisiye yönüne fazla vurgu yaptığı, ikincisi ise genel olarak yayıncılar tarafından tercih edilmediği için bir süre sonra aklına yatmamaya başlıyor. Gülün Adı ise kendi deyimiyle, hemen hemen bir rastlantı sonucu karar verdiği bir isim. Eco bu durumu "çünkü gül, öylesine anlam yüklü, simgesel bir nesnedir ki, neredeyse artık hiçbir anlamı yoktur" şeklinde izah ediyor. Buradan yola çıkarak da, kitabın sonunda yer alan ve tüm ünlü yerlerin ve isimlerin bir gün unutulduğunu, geriye kalanın yalnızca bilgi ve fikirler olduğunu vurgulayan eski bir şiirin, kitabın adıyla uyum sağladığı söylenebilir. Sanırım bu kısım, kitabı okuyanlar için daha anlamlı olacaktır.
SKOLASTİK DÜŞÜNCE VE YEDİ ÖLÜMCÜL GÜNAH
Kitapta, Ortaçağ döneminde Avrupa'da yaygın olan skolastik düşünce anlayışına, kilise egemenliğinde pozitif bilimlerin geri planda atılıp yasaklanmasına ve dinin çeşitli şekillerde çıkar çatışmalarına alet edilmesine fazlasıyla değinilmekte. Öyle ki, olayların gerçekleştiği manastırda, başrahibin sürekli övündüğü eşi benzeri olmayan kitaplık, özellikle kahramanlarımız için büyük merak uyandırıyor. Çünkü oraya, manastırın görevli kütüphanecisi ve onun yardımcısı dışında kimse adım atamıyor. Yasak her ne kadar eserlere gelecek zararların önlenmesi ve kütüphanenin uzun yıllar korunması bahanesine sığınarak sürdürülüyor olsa da asıl sebep oradaki eserlerin, insanların inançlarına zarar vereceği düşüncesi.
Günümüzde bilginler, çoğu kez cücelerin omuzlarına çıkmış cücelerden başka bir şey değildir.
Bu anlamda, cinayetlerin aydınlatılması için kitaplığa girilmesi ve oradaki gizemin çözülmesi de büyük önem arz ediyor. Çünkü yaşanan cinayetler, kitaplığın içindeki saklı hazinenin rahiplerde uyandırdığı merak ve iştahla da ilintili. Bunca gizemin içerisinde, manastırda yaşayıp ilmi çalışmalar yapan rahiplerin her birinin farklı zaaflarına da gönderme yapılmış. Söz konusu kusurlar vasıtasıyla, Hristiyan inancında önemli bir yer tutan "Yedi Ölümcül Günah"a da gönderme yapılmış.
Yedi Ölümcül Günah: Kibir, Açgözlülük, Şehvet, Kıskançlık, Oburluk, Öfke, Tembellik.
Bu konuda bir örnek vermek gerekirse; Anlatıcı konumundaki Adso'nun üstadı William'ın zaafı, zekasından ileri gelen kibirli tavırları. Adso ise ilerleyen zamanlarda şehvetiyle mücadele etmek zorunda kalıyor. Kitabı okurken, söz konusu zaafların, aynı zamanda cinayetlerin işlenmesine ve bir anlamda bir kaos ortamının oluşmasına zemin hazırladığını düşündüm. Farklı veya daha derin çıkarımlarda bulunmak da mümkündür mutlaka.
GÜLMEK ÜZERİNE TARTIŞMALAR
Kitapta çok geniş yer ayrılan bir diğer konu ise gülmenin günah olup olmadığı tartışmaları. Bu konuda en çetin tartışmalar, William ile yaşlı ve kör rahip Jorge arasında yaşananlar. Jorge, çok bilgili ve deneyimli birisi olmasına karşın, pozitif bilim olarak tabir edilen dini kaynaklar haricindeki yazı ve düşüncelere öfkeyle yaklaşıyor. Bu öfkesi onu bağnazlığa ve tek yönlü düşünmeye sürüklüyor. William ise daha çok olasılıklar üzerinde duran, farklı fikirlere daha ılımlı yaklaşabilen, son derece zeki, aynı zamanda da kibirli birisi. Bu konuda temelde iki görüş çatışıyor. Bunlardan birisi, gülmenin insana özgü doğal bir şey olduğunu söylerken, bir diğer görüş ise gülmenin korkuyu yok ettiğini ve korku olmadan inancın ayakta kalamayacağını ortaya atıyor. Yani bir anlamda, skolastik düşünce ile özgür düşüncenin çatışmasına bu konu üzerinden de yer verilmiş olunuyor.
Belki de insanları sevenlerin görevi, onları gerçeklere güldürmektir; gerçeği güldürmektir; çünkü biricik gerçek, gerçeğe duyulan çılgınca tutkudan kendimizi kurtarmayı öğrenmektir.
Gülmek üzerine yapılan tartışmalar ve ortaya atılan düşünceler kitap boyunca karşımıza çıkıyor. Hatta okurken asıl üzerinde durmak istenilen noktanın bu olduğundan dahi şüphe edebilirsiniz. Bu noktada, hem gülmek üzerine yürütülen tartışmalarda hem de işlenen cinayetlerde Aristoteles tarafından kaleme alınan Poetika adlı eserin de çok önemli bir yer tuttuğunu söylemek isterim.
FİLM VE KİTAP KARŞILAŞTIRMASI
Kitap, Fransız yönetmen Jean Jacques Annaud tarafından, 1986 senesinde sinemaya uyarlanmış. Geçtiğimiz günlerde filmini de izledim ve aradaki farklılıklara bu yazı içerisinde değinmeye karar verdim.
Ne çok zaman geçti, neler neler oldu! Ne çok sınadı Tanrı bizi!
Filmin kurgusu ile kitabın kurgusunun, temel olaylar baz alındığında tamamen uyumlu olduğu söylenebilir. Gülün Adı gibi ayrıntısı ve değinilecek noktası çok olan bir kitabı, sinemaya aynen uyarlamak zaten imkansız bir şey. Buna rağmen, can alıcı olarak tabir edebileceğimiz bölümlere, filmde de başarılı şekilde yer verildiğini düşünüyorum. Özellikle karakter ve mekan seçimleri tatmin ediciydi. Bazı noktalarda ise genel olay örgüsünü etkilemeyen bir takım farklılıklar mevcut. Bunlar da o kadar göze batmıyor. Ayrıca filmde, "Yedi Ölümcül Günah" ile "gülmek" konusu, daha çok vurgulanmış, yani anlaşılması daha kolay oluyor. Detaylı ve kalın bir kitap olması nedeniyle okumaya erinen veya okuyamayan kişiler için film oldukça iyi bir alternatif olur kanaatindeyim.
SON SÖZLER
Konuyu burada noktalarken, kitap hakkında bir noktaya daha dikkat çekmek istiyorum. Umberto Eco gerçekten yaptığı her işte inanılmaz bir titizlik gösteren, en basit noktalara bile yeri geldiğinde yıllarını veren, birikimi üst düzeyde olan çağımızın en önemli entelektüellerinden birisi. Bu doğrultuda, kitaptaki betimlemeleri zaman zaman yorucu olabiliyor. Kimileri bunu eleştiri olarak söylüyor ancak ben öyle düşünmüyorum ve bunu okuyacak olanlara bir uyarı veya bilgi olarak aktarmak istiyorum. Yani özetle, eğer okumaya karar verdiyseniz, biraz daha fazla yoğunlaşmayı göze almalısınız. Ayrıca, çok sayıda Latince kavram ve cümle, Türkçe çeviride yer alıyor. Bu durum benim okumamı hayli yavaşlatmıştı, sizler için de benzeri olabilir.
Gerçek hiçbir yerde değildir bazen.
Kitap hakkında verebileceğim daha çok bilgi ve görüş olsa da yazıyı burada noktalamayı uygun gördüm. Dilerim sizler için faydalı bir içerik olmuştur.
KİTAP İNCELEMESİ #13: GÜLÜN ADI - UMBERTO ECO
Reviewed by Ne Okudum Ne İzledim
on
Ağustos 30, 2016
Rating:
Merak ettiğim bir kitap ama öyle bir koşturmanın içindeyim ki incecik Hayvan Çiftliği'nde bile önsözden öteye geçemedim. Cümle işlerimiz geç olsun da güç olmasın ⭐
YanıtlaSilHadi ya, bunu daha geniş bir zamanda, biraz sindirerek okumak gerekiyor. Aynen öyle sağlık olsun, geç olsun güç olmasın, kolay gelsin. :)
SilGerçek hiç bir yerde değildir bazen.Çok vurucu :) Teşekkürler...
YanıtlaSilBen teşekkür ederim. :)
SilKaliteli bir yazı olmuş,elinize sağlık
YanıtlaSilYazımı "kaliteli" olarak nitelendirmeniz beni mutlu etti, teşekkür ederim. :)
SilEylül ya da ekim ayında ben de okuyacağım ve nedense bir heyecan var içimde bu kitap için. Daha içini bile açmadan çok seveceğimi hissediyorum. Senin de yazını görünce bu bir işaret olmalı dedim :) Harika bir yazıydı teşekkürler.
YanıtlaSilBence de seversin, söylüyorlardı çok farklı olduğunu bende okuyunca anladım, farklı bir tat veriyor, keyifle okursun umarım, ben teşekkür ederim. :)
SilHayatımda okuduğum en iyi eserlerden... Bu yorumu senden okumayı çok istiyordum Serhat. Beğenmene çok sevindim. :) Ellerine, gözlerine sağlık.
YanıtlaSilYorumu geçte olsa geldi, çok farklı bir tat aldım kitaptan, diğer romanlarını da merak ediyorum şimdi, en kısa zamanda okuyacağım onları da. Teşekkürler. :)
SilGülün Adı, aslında film de kitap da tam benlik, bunu kaçırmamalıyım, önce kitap diyorum sonra film Serhat, yine çok hoş bir kitap yorumu olmuş, imrendim ;)
YanıtlaSilBence de doğru bir sıralama olur, kitabı okuduktan sonra filmi izlemek de sıkmıyor açıkçası, güzel aktarılmış. Teşekkür ederim. :)
SilHarika bir yazı olmuş. Gülün Adı isminin hikayesini ve film yorumunu okumak ayri bir keyif verdi. Emeğinize sağlık.
YanıtlaSilTeşekkür ederim. :)
SilKalınlığı nedeniyle hep biraz sakındığım ama aynı zamanda da her defasında bu tarz teşvik edici yorumlar okuduğumda da çokça okumak istediğim bir kitap Gülün Adı. Filminin olduğunu bilmiyordum. Eğer hala okuyamazsam sonunda kendimi filmini izlerken bulurmuşum gibi geliyor. :)
YanıtlaSilHarika bir yorum olmuş. Kalemine sağlık.
Vakit bulup okuyabilirseniz, kitaptan aldığınız tadı hiçbir şeyin veremeyeceğini söyleyeyim. Ama film de önemli noktalara güzel değinmiş, güzel bir alternatif. :) Teşekkür ederim.
SilEllerine sağlık , kitap ve filim yorumunu bir arada tutman süper fikir.
YanıtlaSilÖyle bir kitap ki... Edebiyatın ağır taşlarından.
YanıtlaSilFazlasıyla ağır ve derin gerçekten. :)
SilMerhaba sevgili Serhat ;
YanıtlaSilBu günlerde tembelliğim diz boyu ki blog ile ilgilenmek bile zor geliyor bana ... İlgilenemiyorum diye de kendime kızıyorum o da ayrı ...
Kitap okuyayım dedim ; Kirpi'nin Zerafeti elimde sürünüyor ... Felsefi durumlarla anlatılan kitaplar bana oldukça zor geliyor şu sıralar ....
Ama Umberto Eco okumadan olmaz diye düşündüğüm önemli yazarlardan , inşallah normale dönüp okuyacağım . Özellikle de bu kitabını çok istiyordum ... Yine şahane bir anlatım yapmışsın , emeğine sağlık ...
Gerçek hiçbir yerde değildir bazen...... yine muhteşem bir alıntı Eco dan ...
Teşekkürler paylaşım için
Gülün Adı zor bir kitap, böyle bir durumdayken okumak doğru olmazdı zaten. Okurken sadece polisiye olaya değilde daha fazlasına vakıf olmak için pek çok araştırma yapmak, sürekli durmak ve düşünmek gerekiyor. Ama okuduğunda beğeneceğini düşünüyorum, çok farklı bir tat veriyor. Ben teşekkür ederim. :)
SilSonunda Gülün Adı'nı okumuşsun :) Kitaptaki polisiye güzel. Sarıyor insanı. Ama aşırı şekilde Hristiyanlık mezheplerine girdiğini söyleyebilirim. O yüzden sindire sindire okumanın dışında biraz da bilgi gerekiyor gibi. Film yorumunu da yazıya eklemek orjinal bir hareketti :)
YanıtlaSilElbette bilgi gerekiyor ama gerekli bilgileri kitabın içinde veriyordu, bir kaç kez google'e danışınca da yerine oturuyor her şey. :) Beni araya giren latince kelime ve cümleler çok zorladı. Ayrıca şunu söylemeliyim; Ortaçağ Hristiyan mezhep ayrılıkları ile geçmiş ve günümüzde ortaya çıkan Müslüman mezheplerini çok bağdaştırdım nedense. Temelde aynı noktaya çıkıyor ve kitapta o kalabalığı yaratarak aslında insanların nasıl bir çözümsüzlüğün ve kısır döngünün içinde boğulduğu, gerçeklerden uzak kaldıkları müthiş bir incelikle vurgulanıyor. Zaten Eco, yorumu daha çok okuyucuya bırakmayı ve bunları dinlemeyi de seven birisi. Teşekkür ederim. :)
SilOkuduğum en iyi kitap tahlili
YanıtlaSilTeşekkür ederim. :)
SilKitabi da okudum filmi de birkaç kez izledim. Genelde kitaplari filmlerinden daha çok severim ama bu kez tersi oldu.
YanıtlaSilBende genelde kitabı okuduktan sonra filmi, filmi izledikten sonra da kitabı okuyamam. Bu sefer ikisini aynı anda yaptım ve ikisini de beğendim. Buradan da filmin kitabın sinemaya başarılı şekilde aktarıldığı sonucu çıkıyor sanırım. Yine de benim kitaptan aldığım tat başkaydı. :) Teşekkür ederim. :)
SilÇok güzel yorumlamışsın Serhat, kalemine sağlık :') Fakat seni kıskandığımı da söylemeliyim, çünkü Gülün Adı bu sene devamlı aklımın köşesinde olup okumaya korktuğum bir kitap olarak kaldı. Özellikle tarih derslerimizde hocamız devamlı kitaptan örneklere, alıntılara yer veriyordu ve çok övüyordu. Buna rağmen okumaya korkmamın nedeni yazardan daha önce hiç kitap okumamış olmam ve dediğin gibi dili hakkında endişelerimin olması. Ağır gelir de sıkılırım diye çok çekiniyorum. Yazını okurken içim gitti ama, çok heveslendim. Sen Eco'dan başlangıç kitabı olarak hangisini önerirsin peki? Doğrudan Gülün Adı'nı okumak doğru olur mu?
YanıtlaSilBen kitabı İzmit fuarında, Can Yayınları standından edinmiştim. Çalışanlara sorduğumda yine en doğru seçimin yazdığı ilk roman olacağını söylediler, bende o tavsiye üzerine Gülün Adı kitabını almıştım. Bu doğrultuda sana da aynısını tavsiye edeceğim. Ağır gitti ama çok farklı bir tat verdi kitap, senin için de öyle olur mu bilemiyorum, dilerim aynı tadı alırsın sende. :) Yorumun için teşekkür ederim. :)
SilPeki o zaman, tavsiyene uyup Gülün Adı'nı en kısa zamanda edinip okuyacağım :')
SilBende kitap tahlili için çok teşekkür ederim çünkü çok güzel özetlemişsiniz felsefe öğrencisiyim hoca önerdi mutlaka okuyun diye ama gel gör ki vaktim olmadı sizin yazıyı okuyunca kendim okumuş gibi tat aldım çok teşekürler
YanıtlaSilBilgi için teşekkürler
YanıtlaSilburdur
YanıtlaSilbursa
çanakkale
çankırı
çorum
denizli
diyarbakır
PDM
Konya
YanıtlaSilKayseri
Malatya
Elazığ
Tokat
K0SXU
sakarya
YanıtlaSilyalova
elazığ
van
kilis
R47UF
van
YanıtlaSildüzce
mardin
elazığ
sakarya
NQ222
https://titandijital.com.tr/
YanıtlaSilsivas parça eşya taşıma
mardin parça eşya taşıma
karaman parça eşya taşıma
manisa parça eşya taşıma
S5D
tekirdağ evden eve nakliyat
YanıtlaSilşırnak evden eve nakliyat
bitlis evden eve nakliyat
aksaray evden eve nakliyat
karaman evden eve nakliyat
UODD
E9DC7
YanıtlaSilrastgele görüntülü sohbet uygulamaları
kırıkkale kızlarla rastgele sohbet
antalya ücretsiz sohbet
sesli sohbet siteleri
giresun ücretsiz sohbet siteleri
sohbet muhabbet
mersin telefonda canlı sohbet
osmaniye kadınlarla sohbet
şırnak mobil sohbet odaları
A45E6
YanıtlaSilçorum sohbet odaları
rastgele görüntülü sohbet
van rastgele görüntülü sohbet ücretsiz
canlı sohbet siteleri ücretsiz
muş parasız görüntülü sohbet uygulamaları
mobil sesli sohbet
yabancı canlı sohbet
çanakkale sohbet chat
ordu sesli mobil sohbet
A34DE
YanıtlaSilCoin Nasıl Çıkarılır
Cate Coin Hangi Borsada
Bitcoin Kazma
Kripto Para Nasıl Kazılır
Kripto Para Kazanma
Okex Borsası Güvenilir mi
Twitch İzlenme Hilesi
Linkedin Takipçi Hilesi
Bitcoin Para Kazanma
E3F77
YanıtlaSilKörfez
Tirebolu
Çıldır
Koyulhisar
Konyaaltı
Yenice
Emet
Hazro
Yumurtalık